ایمیل موجب تحول بنیادی در عصر ارتباطات شده و با خاتمه‌بخشیدن به نامه‌نگاری‌های مکتوب به یک روش ارتباطی مهم و پرطرفدار به خصوص برای سازمان‌ها و مجموعه‌های کوچک و بزرگ تبدیل شده است. شما می‌توانید در چندثانیه و تنها با یک کلیک، ایمیلی را از یک نقطه جهان به نقطه‌ای دیگر ارسال کنید. ممکن است این سوال برایتان پیش آمده باشد که ارسال ایمیل چگونه انجام می‌شود؟ ارسال ایمیل شاید در نگاه اول به‌ظاهر ساده باشد ولی در پشت آن پیچیدگی‌های بسیاری وجود دارد که این کار توسط یک موتور قدرتمند به‌نام میل سرور انجام می‌شود.
ایمیل سرور چیست ؟
میل سرور یا همان Mail Server سروری است که مسئول مدیریت پیام‌ها روی شبکه است یعنی ایمیل‌ها را ارسال و دریافت میکند. ایمیل سرور همانند یک شبکه کامپیوتر عمل میکند و کار اصلی آن تبادل نامه‌های الکترونیکی در شبکه‌های داخلی و در بستر اینترنت می‌باشد. میل سرور در کامپیوتر مانند یک پستچی است که کار ارسال و دریافت ایمیل را بر عهده دارد.
از محبوب‌ترین میل سرورهای رایگان می‌توان به Yahoo ,Gmail و Hotmail اشاره کرد که هر شخص می‌تواند با ایجاد یک فضا برای خودش اقدام به ارسال و دریافت ایمیل نماید و فایل‌های خود را آپلود یا دانلود کند.
فرایند ارسال ایمیل
وقتی ایمیلی ارسال می‌کنید آن ایمیل به چندین بسته اطلاعاتی تقسیم می‌شود که همه آنها روی یک ایمیل سرور که سرویس ایمیل را میزبانی میکند قرار می‌گیرند. هنگامی که کاربر روی دکمه Send کلیک میکند، بسته‌های اطلاعاتی از طریق شبکه اینترنت به سروری که سرویس ایمیل گیرنده را پشتیبانی میکند ارسال می‌شود. سپس سرور گیرنده پس از جستجو و یافتن آدرس ایمیل فرد گیرنده، ایمیل را در پوشه inbox آن منتشر میکند. بدین ترتیب شخص گیرنده ایمیل را همان گونه که فرستنده ارسال نموده است، مشاهده می‌نماید.
انواع ایمیل سرور
ایمیل سرورها را می‌توان به دو دسته کلی تقسیم‌بندی کرد: سرور ایمیل ورودی ( incoming mail servers ) و سرور ایمیل خروجی ( outgoing mail servers )
سرور ایمیل خروجی ( outgoing mail servers )
سرورهای ایمیل خروجی که عهده‌دار مدیریت فرایند ارسال ایمیل هستند را به‌عنوان SMTP می‌شناسیم.
ایمیل سرورهای SMTP
SMTP مخفف Simple Mail Transfer Protocol است. پروتکل انتقال پست ساده (SMTP) یک پروتکل قدیمی است که برای انتقال و ارسال ایمیل به کار می‌رود. هنگامی که شما روی دکمه Send کلیک کرده و ایمیلی را ارسال می‌کنید سرور SMTP ایمیل شما را پردازش کرده، تصمیم می‌گیرد که پیام را به کدام سرور ارسال کند و در نهایت پیام را به آن سرور ارسال میکند.
سرور ایمیل ورودی ( incoming mail servers )
سرور ایمیل ورودی برنامه‌ای است که ایمیل‌ها را ذخیره کرده و آنها را به صندوق ورودی کاربر ارسال میکند. این نوع میل سرورها شامل دو دسته اصلی POP3 Server و IMAP Server می‌باشند.
ایمیل سرورهای POP3
POP3 مخفف Post Office Protocol است که کار دریافت ایمیل را انجام می‌دهد. عدد 3 به شماره نسخه پروتکل مورد استفاده، اشاره دارد. ایمیل سرورهای POP3 پیام‌های ایمیل دریافتی را در یک سرور از راه دور ذخیره می‌کنند تا کاربر توسط یک نرم افزار سرویس گیرنده ایمیل، نامه الکترونیکی خود را باز کند. پیام ها از سرور بازیابی می‌شوند، به کامپیوتر کاربر منتقل می‌شوند و از سرور حذف می‌شوند تا فضای بیشتری برای پیام‌های دریافتی بعدی ایجاد شود.
ایمیل سرور های IMAP
مخفف عبارت مخفف Internet Message Access Protocol است. از پروتکل دسترسی به پیام اینترنت (IMAP) برای دسترسی به ایمیل در یک وب سرور راه دور، از طریق یک سرویس گیرنده محلی استفاده می‌شود. IMAP ایمیل‌ها را دریافت نمی‌کند و تنها اقدام به نمایش ایمیل‌ها به کلاینت‌ها در سطح شبکه میکند.
بزرگترین مزیت میل‌سرورهای IMAP این است که به کاربران اجازه می‌دهند ایمیل‌ها را قبل از انتقال از ایمیل سرور به کامپیوتر، سازماندهی کنند و پیش‌نمایشی از ایمیل‌ها را مشاهده کرده و آنها را حذف کنند. میل‌سرور IMAP یک نسخه پشتیبان از ایمیل‌ها را روی سرور نگه می‌دارد که کاربر در صورت لزوم می‌تواند آنها را حذف کند.
مزایای استفاده از ایمیل سرورها
سرعت و دقت بالا
مدیریت متمرکز بر روی ایمیل‌ها
انتقال ایمیل‌ها بصورت رمزگذاری شده
کنترل نامحسوس ایمیل‌های ورودی و خروجی
امنیت بالا در مقابل هرزنامه‌ها و ویروس‌ها
بکارگیری سیاست‌های فیلترینگ بر روی محتوای ایمیل‌ها
جلوگیری از ارسال ایمیل‌های اسپم یا تبلیغاتی
معرفی ایمیل سرورهای معروف
داشتن ایمیل سرور به عنوان یکی از ضروریات سازمان و شرکت‌های بزرگ محسوب می‌شود که مهم‌ترین نکته در راه‌اندازی و بهره‌برداری از این سرورها، رعایت نکات امنیتی و عدم نفوذ به آنها می‌باشد. در ادامه به معرفی ایمیل سرورهای معروف و کاربردی می‌پردازیم.
ایمیل سرور مایکروسافت اکسچنج
شرکت مایکروسافت، ایمیل سرور معروف خود به‌نام Microsoft Exchange Server را جهت رفع نیاز سازمان‌ها در اختیار کاربران قرار داده است. این نرم‌افزار قدرتمند علیرغم نصب پیچیده، شامل امکانات و ویژگی‌های مدیریتی زیادی است. برخی از امکانات ایمیل سرور مایکروسافت به شرح زیر است:
امکان ایجاد نامحدود آدرس ایمیل، پشتیبانی از آنتی اسپم قوی جهت جلوگیری از ورود اسپم و ایمیل‌های آلوده به داخل شبکه، امکان تعریف انواع سیاست‌ها در مورد ایمیل‌های ارسالی و دریافتی، اتصال چندین دامین مختلف به یک ایمیل سرور
ایمیل سرور MDeamon
یکی دیگر از سرویس‌های میل سرور که در سازمان‌ها و شرکت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد میل سرور MDeamon می‌باشد. این میل سرور به علت استفاده از حداقل منابع سخت افزاری، ترکیب سادگی و انعطاف‌پذیری و همچنین قابلیت‌های متنوع، بهترین گزینه برای مدیران شبکه‌هایی با اندازه کوچک و متوسط است.
ایمیل سرور اسمارتر میل
اسمارترمیل (SmarterMail) محصول شرکت شرکت SmarterTools یکی از بزرگترین و معتبرترین شرکت‌های تولید کننده نرم‌افزار ایمیل سرور می‌باشد. اسمارتر میل برای کاربردهای شخصی، شرکت‌ها و موسسات کوچک کاربرد داشته و می‌توان بی‌نهایت آدرس ایمیل توسط آن ایجاد کرد.این ایمیل سرور به مدیران و کاربران، قدرت و کنترل بیشتری در خصوص استفاده از میل سرور ارائه می‌دهد و به‌عنوان انعطاف پذیرترین سرور حال حاظر شناخته شده است.
ایمیل سرور ایرانی
ایمیل سرور نقش کلیدی و بسیار مهمی در ارتباطات ایمیلی دارد. به ایمیل سرور هایی که در داخل کشور ایران ارائه می‌شوند و مبتنی بر بر نیازهای کاربران ایرانی توسعه یافته‌اند ایمیل سرور ایرانی گفته می‌شود. داشتن قابلیت‌هایی مانند تقویم شمسی و زبان فارسی از ویژگی‌های یک ایمیل سرور بومی است. سرویس ایمیل اپیک، چاپار و میلفا از جمله ایمیل سرورهای ایرانی هستند که برای رفع نیازهای کاربران فراهم شده است.
جمع‌بندی
یکی از دغدغه‌های اصلی سازمان‌ها و صاحبان کسب‌و‌کارها مدیریت ایمیل‌ها می‌باشد. میل سرورها می‌توانند امکان دریافت و ارسال ایمیل را بر اساس پروتکل‌های خاص دنبال کنند. که از پرکاربردترین پروتکل‌های به کار رفته می‌توان به پروتکل‌های POP3، IMAP ،SMTP اشاره کرد.
